e-refraktometry.pl

Refraktometry do badania chłodziw

12.01.2019 09:36

Utrzymanie dobrego stanu chłodziwa jest jedną z podstawowych czynności eksploatacyjnych przy użytkowaniu obrabiarek i innych maszyn. Stężenie emulsji powinno być zachowane w optymalnym, zalecanym przez producenta zakresie. Zbyt niskie może doprowadzić do biologicznej degradacji chłodziwa oraz korozji detali, natomiast zbyt wysokie grozi tworzeniem gęstych osadów, większym zużyciem koncentratu i podrażnieniami skóry. Tak więc nieodzowne staje się systematyczne kontrolowanie stężenia emulsji. Urządzeniem, które realizuje ten pomiar jest refraktometr.

 

Refraktometry ręczne lunetkowe

Najprostsze, najtańsze posiadające szereg typowych, związanych z konstrukcją wad, ale również kilka istotnych zalet. Jeżeli mowa o zaletach, niewątpliwie najważniejszą jest cena. Na portalach aukcyjnych znajdziemy refraktometry lunetkowe za 200zł, choć za profesjonalne urządzenia trzeba będzie zapłacić 3 razy tyle. Wady to zależność od oświetlenia zewnętrznego, wrażliwość na zawilgocenie (woda lub grzyb to śmierć dla optyki) i generalnie, w przypadku tanich modeli, nienajlepsza dokładność. Instrumenty tego typu działają na zasadzie światła przechodzącego. Pomiar polega na naniesieniu na pryzmat refraktometru kropli emulsji i skierowaniu go w stronę źródła światła. Następnie należy odszukać w wizjerze linię podziału pomiędzy polem jasnym i ciemnym i odnieść ją do skali. Refraktometr do chlodziwIm lepsza optyka urządzenia, tym bardziej kontrastowe są pola, wyraźniejsza linia podziału i jaśniejsza skala odczytowa. Ostrość obrazu można dostosować indywidualnie. Godnym polecenia producentem refraktometrów jest japońska firma ATAGO, która ma w swojej ofercie wiele ciekawych modeli refraktometrów od lunetkowych począwszy, poprzez cyfrowe kieszonkowe, refraktometry Abbego, aż po najwyższej klasy refraktometry laboratoryjne serii RX.

Nową klasą refraktometrów lunetkowych jest seria MASTER. Zawarto w niej szereg zupełnie nowych pomysłów. Gniazdo pomiarowe ma kształt łyżki, co pozwala na łatwe utrzymanie próbki na pryzmacie a przez to zachowanie całego refraktometru w czystości. Zastosowano też nową, jaśniejszą optykę oraz, dla wersji MASTER-a, układ kompensacji temperatury i konstrukcję wodoszczelną, o klasie ochrony IP65. Refraktometr taki może być myty pod bieżącą wodą. Zwykły refraktometr w warunkach dużej wilgotności może ulec uszkodzeniu, dlatego IP65 jest mocnym argumentem przemawiającym na korzyść MASTER-a.

Refraktometr Master-20

 

 

 

Cyfrowa alternatywa

Od wielu lat ATAGO promuje nową klasę urządzeń: kieszonkowe refraktometry cyfrowe. Łączą one małe gabaryty typowe dla refraktometrów lunetkowych z nieporównanie większą wygodą użytkowania. Urządzenia te wykorzystują własne źródło światła. Posiadają układ CCD w sposób całkowicie automatyczny odszukujący linię podziału pola jasnego i ciemnego. Doskonałym przykładem jest typoszereg refraktometrów PAL. Są to urządzenia wielkości telefonu komórkowego, które (w odróżnieniu od refraktometrów lunetkowych) można myć pod bieżącą wodą. Jest to nieocenione w codziennym użytkowaniu. Pomiar polega na naniesieniu na gniazdo kilku kropel próbki i wciśnięciu klawisza START. Wynik pojawia się po 3 sekundach na wyświetlaczu LCD. Podobnie prosta jest kalibracja (przy użyciu wody destylowanej). Automatyczna kompensacja temperatury (ATC), wyswieltanie temperatury pomiaru oraz klasa Refraktometr do emulsjiszczelności IP65 są standardem. ATAGO posiada przeszło 80 wersji refraktometrów cyfrowych PAL, w tym, model PAL-102S, dedykowany do bezpośredniego określania stężenia emulsji chłodniczych w zakresie od 0 do 70% z rozdzielczością 0.1% i dokładnością 0.2%. 

 

 

Dodatkową funkcją modelu PAL-102S jest tzw. OFFSET, czyli możliwość wprowadzania przeliczników charakterystycznych dla używanego koncentratu. Dlaczego jest to istotne? Najbardziej popularną skalą w refraktometrii jest skala Brix. Odpowiada ona stężeniu wodnego roztworu sacharozy. Producenci koncentratów podają więc na swoich produktach współczynnik przeliczający z Brix na stężenie emulsji, zazwyczaj wynosi on 1.0 do 1.3. Wykonując pomiar refraktometrem lunetkowym zawsze należy to uwzględnić i przeliczyć wynik. Refraktometry PAL-102S umożliwiają automatyczne zaprogramowanie skali, otrzymujemy zatem to, co nas interesuje: stężenie emulsji.

Zobacz w naszym katalogu PAL-102S

 

Ciekawym rozwiązaniem jest również refraktometr PAL-AntiRust z funkcją stabilizacji pomiaru. Posiada on dokładność 0.1%Brix, a w zakresie do 10%Brix rozdzielczość 0.01%Brix. Jest to bardzo pożądane, gdyż właśnie ten zakres jest najczęściej wykorzystywany przy badaniach emulsji.

 

 

Duża rozdzielczość i dokładność powodują, iż wychwytywane są nawet bardzo subtelne zmiany w mierzonej wartości. Emulsje są z natury mało stabilne, pływający wynik może więc nieco frustrować. Na szczęście producent przewidział takie zastosowania i wyposażył PAL-AntiRust w funkcję stabilizacji pomiaru. Jak ona działa? Na pierwszy wynik musimy nieco dłużej poczekać. Refraktometr mierzy próbkę w trybie ciągłym i dopiero gdy algorytm uzna, iż wynik się stabilizuje, wyświetli wartość na LCD. Wynik jest cały czas odświeżany co 1 sek, ale można go w każdej chwili "zamrozić" ponownie naciskając START. Ale ... coś za coś. W odróżnieniu od PAL-102S, ten model nie ma możliwości definiowania przeliczników.

Zobacz w naszym katalogu refraktometr PAL-AntiRust

 

 

Refraktometry przemysłowe

Doraźne sprawdzanie stężenia emulsji jest dobre, gdy mamy kilka maszyn i jednego właściciela. Jeżeli park maszynowy jest rozległy zaś zadania operatorów są ograniczone do szybkiej i wydajnej pracy, emulsja często wpada w „obszar niczyi”. W takim wypadku monitoring można zautomatyzować, instalując na obiegu cyrkulacyjnym refraktometr przemysłowy in-line, do ciągłego pomiaru stężenia. 

Refraktometr do emulsji

Niedrogie refraktometry przemysłowe ATAGO CM-BASE można instalować na każdej maszynie. W przypadku centralnego systemu rozprowadzania chłodziwa są one instalowane na części tłocznej instalacji.
Alternatywą są autonomiczne panele pomiarowe z własną pompą cyrkulacyjną, refraktometrem i często sterownikiem dbającym o przeliczanie wartości z Brix na stężenie emulsji oraz o sygnalizowanie stanów alarmowych. Takie rozwiązania nie wymagają ingerencji w obieg chłodziwa maszyny. Podłączenie sprowadza się do włożenia do zbiornika przewodu ssawnego oraz przewodu powrotnego. 

Pryzmat refraktometru in-line, podobnie jak pryzmat każdego refraktometru, musi być okresowo czyszczony. Najnowsza głowica przepływowa ATAGO została wyposażona w system ręcznego czyszczenia pryzmatu – częsty demontaż nie jest już konieczny, czyszczenie może być przeprowadzone nawet podczas pracy.

Refraktometr CM-BASE-a

Alternatywą dla montażu na rurociągu jest zastosowanie refraktometru zanurzeniowego CM-BASE-B. Najnowsza wersja jest wyposażona w wyjjście alarmu. Pozwala to na błyskawiczne stworzenie systemu monitorowania stężenia emulsji w czasie rzeczywistym.

Refraktometr CM-BASE-B

 

 

 

 

 

Sztuka wyboru

Rozważając wybór refraktometru należy zawsze brać pod uwagę obecność dodatków uszlachetniających w emulsji. Silikony mogą zakłócać pomiar i nie każdy refraktometr będzie równie dobrze realizował swoje zadanie. Nieoceniona będzie tu możliwość konsultacji z doświadczonym dystrybutorem, czy nawet sprawdzenie urządzenia przed zakupem.

W chwili obecnej na rynku można znaleźć bogatą ofertę refraktometrów przenośnych: od prostych lunetowych w obudowach z tworzyw sztucznych, poprzez dobrej jakości refraktometry z nowoczesną optyką, aż po zaawansowane urządzenia cyfrowe. Dokonując wyboru należy zawsze mieć na uwadze, że przedział cenowy odzwierciedla ich jakość, a co za tym idzie jakość naszych decyzji w procesie produkcyjnym.

 

Chcesz otrzymywać informacje o nowych produktach i poradach technicznych?
Zapisz sie do jednego z naszych newsletterów tematycznych

 

 

Opublikowane w kategorii: ▒ Praca z refraktometrem
Autor:

Jan Iwanicki